
Sakonean
All Stories
Azkenaldian, oso ezagunak egin dira Caparrosokoa bezalako makroetxaldeak: abeltzaintza esplotazio industrialak dira, eta bertan animalia ugari egoten da itxita. Elikagai guztiak kanpotik ekarri behar izaten dira, eta horrek hondakin ugari sortzen du, Lorea Flores eta Gotzone Sestorain Makroetxalden Aurkako Plataformako kideek salatzen dutenez: "Gune industrializatuak dira, eta ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzea interesatzen zaie; horrek sekulako inpaktua du".
Gotzonek gaineratu du Nafarroako kasuan ez direla behi haztegiak bakarrik, eta badirela txerri eta hegaztienak ere. Hortik lortzen den haragia, ordea, kanpora esportatzen da, eta bertan sortzen diren hondakinek lur azalera handiak kutsatzen dituzte: "Ur kontzentrazio maila handia iristen da uretara, bai azalekoetara eta baita lurpekoetara ere".
Azaldu dute Nafarroako legeak onartzen duela 1.250 behiko ustiategia egin ahal izatea; Caparrosoko makroetxaldeko arduradunek horri helegitea jarri zioten, erdea, eta salatu dute kopuru hori hedatu egin daitekeela gaur egun. Oso azpimagarriak dira Sestorainek eman dituen datuak: "7.000 buruko behin granjetaz ari gara, hegaztien kasuan, 300.000 oilasko ere egon daitezke granja batean, eta haragitarako 8.000 ardi. Hori barbaridade bat da, eta muga horrek jaitsi beharko luke gutxienez 180 unitateetara". Zentzu horretan, Floresek nabarmendu du arazoa "handitzen" ari dela, eta txerri haztegi handiak ugaritzen ari direla. Salatu du horrek sekulako eragina duela, eta nabarmendu du Ebro ibarretik kanpoko uretan ere kutsadura maila "nahiko larria" atzematen ari direla.
Horren aurrean, Sestorainek azpimarratu du beste eredu bat lantzea ezinbestekoa dela, eta zehaztu du eredu horretan etxaldeen bideragarritasunak lotuta egon behar duela lur lopuruari, etxaldeek "autonomia" landu dezaten, hori delako ekoizpen txikien edo etxaldeen biziraupenaren gakoa.
2022an jaiotako ekimena bere lehenengo urteurrena ospatu du azoka berezi batekin. Hainbat artisau, estatuko zenbait lekutatik etorritakoak, Sumendi espaziora hurbildu dira. Bertan izan dira Gasteizko lankideak eta urte honetan egindako ibilbideari buruz hitz egin dute.
Biosasun enpresa duela 22 urte sortu zen, eta olibondotik hainbat produktu ateratzen dituzte, ekoizpen ekologikoa ardatz hartuta: "Produktu desberdinak eskaintzen ditugu, berezitasun batzuekin: olio birgen extra ekologikoa egiten dugu, baina beti poliferol askorekin". Prometea proiektuko kide ere badira, eta ulzerak ekiditeko produktu sanitario bat aterako dute laister. Eusebiok azpimarratu du handitzen ari direla ekoizpen ekologikoan lan egiten duten proiektu kopurua.
Olioa egiteko prozesu osoa azaldu digu Eusebiok, eta nabarmendu du hiru proiektu ateratzen dituztela bertatik: olioa, hezurrak zatiturik, eta oliba ura. Azken hori aprobetxaten dute produktu berriak sortzeko, eta teknika ekologikoak erabiltzen dituzte: "Olibondoak zelai baso bihurtzen ditugu".
Duela 10 urte, beste ekoizle ekologiko batzuekin lanean hasi ziren beste produktu batzuk elkarrekin merkaturatzeko, eta horien artean dago Errigora proiektua: "Euskararekin konprometitutako ekoizleak biltzen ditu, eta guztion artean, produktu onez osatutako saskiak osatzen ditugu, euskara bultzatzeko, eta auzolanean".
Ikusi Geltokia saioa osorik nahieran.
Esneki ekologikoei buruz aritu gara 'Geltokia' saioaren lehen atalean. Anizeko 'Jauregia esnekia' proiektua bisitatu dugu Aitor Azkarateren eskutik. Behi esneak dituzte, eta Baztango Zaporeak elkarteko kideak dira; eskualdeko hainbat ekoizlek osatzen dute elkartea, eta elkarren artean laguntzeaz gain, kanpora begirako formakuntzak ere eskaintzen dituzte.
Hasieran, Kaikuri saltzen zioten esnea, eta ekoizpen ekologikoranzko bidea hartu zuten duela urte batzuk: "Errespetu gehiagorekin egiten dugu lan lurrarekiko, behiekiko zein bezeroekiko, ongarri kimikorik ez dugulako erabili ahal, eta berezeroengatik esker jarraitu ahal dugulako aurrera". Pozoirik ere ez dute erabiltzen, eta behiak sistema errotazional baten bidez bazkatzen dituzte: "Ekoizpen konbentzionaletik ekologikora sekulako aldaketa dago: behiak mugitu egiten ditugu egunero; udan eta udaberrian behiak kanpoan jaten du, eta neguan, berriz, pentsua eta belar idorra".
Azkaratek garrantzitsutzat jo ditu abeltzaintza eta nekazaritza landa eremua bizirik mantentzeko, ez bakarrik sortzen dituzten lanpostuengatik, baita sozialki ere: "Gure lana hemen baldin badago, gu hemen biziko gara, eta herriak bizirik mantentuko ditugu, eta horrekin batera, hizkuntza, eskolak, euskalkiak, kultura, ohiturak... Abeltzaintzak anitz du eskaintzeko landa eremuari".
Ikusi Geltokia saioa osorik nahieran.
39 urte igaro dira Pasai Donibanen Komando Autonomo Antikapitalisten lau kide Poliziak hil zituenetik, Pedro Mari Isart ‘Pelitxo’, Rafael Dalas ‘Txapas’, Dionisio Aizpuru ‘Kurro’ eta Jose Mari Izura ‘Pelu’ balaz josi zituzten gau ilun hartan. Guztira, 113 bala zulo. Martxoaren 28an Pasaiako sarraskiarekin zerikusia duten poliziak identifikatzeko saioei ekin zieten Donostiako Epaitegietan. Oraindik beste bi identifikazio saio geratzen dira. Bestalde, 2020an egindako txosten bat jaso berri dute biktimen senideek. Txosten hori baina, hiru urteren ondoren jaso dute.
Duela zortzi urte abian jarri zen ekimenaren bidez, Okitañoko Baratze Parkean dauden 88 lursail oñatiarren eskura daude, norberak bere barazki eta fruituak ekoiztu ditzan, modu ekologikoan eta elikadura osasuntsu bateranzko bidean. Hamaika Oñatin izan da, herritarrek, Udalarekin batera, eskuartean duten proiektua ezagutzeko.
Abian da Gutun Zuria, Letren Nazioarteko jaialdia. Martxoaren 28a eta apirilaren 1a bitartean ospatuko da. era arte luzatutako da. Jaialdiaren hamabostgarren edizio honetan hitzaldi musikatuak, eztabaidak, elkarrizketak idazleekin, tailer artistikoak, topaketak eskola publikoarekin eta argitaletxen aurkezpenak uztartuko dituzte. Idatzi, editatu, irakurri kontzeptuei helduta ospatuko da Gutun Zuria!
Hernaniko Udalak, Berdintasun Kontseiluarekin batera, ibilbide morea aurkeztu du, emakumeek eta LGTB pertsonek Hernaniri egindako ekarpena aitortzeko xedearekin. Ibilbidearen parte izendatu dituzten herriko 10 puntuetara bisita gidatua egin dute, herritarren partehartzearekin, Gudarien Plazan hasi eta Kulturarteko Plaza Feministaraino.
- Ainhoa Belakortu, Gaztedi Errugbi Taldea: “Helburua da presoek aisialdia era positibo batean erabiltzea”
- Maus komikia euskaratzea "jolas bat" izan da
- Euskal Hedabideen urtekariak 2022an erdigunean egondako gaiak eta 2023ko erronkak bildu ditu
- Hamaika Telebistak azpidatziak martxan jarri ditu adimen artifiziala baliatuz
- Araban aisialdiaz euskaraz gozatzeko aukerak ere hamaika
- Geuretik Sortuak ekimenaren bigarren edizioaren aurkezpena